SALT Logo

KHÓA TĨNH HUẤN HÈ 2008
CỦA GIÁO DÂN NÒNG CỐT CÁC GIÁO XỨ/CỘNG ĐỒNG

VỚI CHỦ ĐỀ
“GIÁO HỘI: HIỂU VÀ THỂ HIỆN CÁCH CỤ THỂ VÀ SỐNG ĐỘNG!”

ĐỀ TÀI V: GIÁO HỘI NHƯ/LÀ CỘNG ĐOÀN MÔN ĐỆ

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU

(1) Gợi ý của người hướng dẫn

“Mười một môn đệ đi tới miền Ga-li-lê, đến ngọn núi Đức Giê-su đã truyền cho các ông đến. Khi thấy Người, các ông bái lạy, nhưng có mấy ông lại hoài nghi. Đức Giê-su đến gần, nói với các ông: "Thầy đã được trao toàn quyền trên trời dưới đất. Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em. Và đây, Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế."

(2) Gợi ý của người hướng dẫn

Rõ ràng lệnh truyền hay chỉ thị của Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh ban cho các môn đệ là hãy chiêu tập muôn dân muôn người làm môn đệ Chúa và giúp họ sống tư cách hay ơn gọi môn đệ. Sống tư cách hay ơn gọi môn đệ là tuân giữ mọi điều Chúa đã truyền dậy trong Phúc Âm. Vậy thì mỗi anh chị em chúng ta, mỗi giáo xứ, mỗi giáo hạt và cả giáo phận chúng ta phải trở thành những cộng đoàn môn đệ. Chúng ta hãy cầu xin Chúa Thánh Thần mở lòng mở trí chúng ta và giúp chúng ta hiểu sự cao quý khôn lường và trách nhiệm nặng nề của những người/cộng đoàn môn đệ Chúa Giê-su Ki-tô!

(3) Cộng đoàn cầu nguyện với bài hát XIN BAN THẦN TRÍ

ĐK: Lạy Chúa, xin ban xuống trên chúng con Thần Trí tác tạo của Chúa, Người đổi mới tâm can đổi mới muôn lòng.

1&2. Người sẽ ban cho chúng con nhớ lại Lời Hằng Sống Chúa truyền ban.- Người sẽ ghi trong trái tim chính Lề Luật Tình Mến Chúa truyền ban (ĐK).

3&4. Người đốt lên trong chúng con ánh lửa hồng bừng cháy của Lòng Tin. - Nguyện Chúa ban cho chúng con chính Thần Lực dìu dắt giữa trần gian (ĐK).

II. TRÌNH BÀY NỘI DUNG ĐỀ TÀI

A. VÀO ĐỀ

Đề tài cuối cùng của Khóa Tĩnh Huấn này là mô hình Giáo hội như/là cộng đoàn môn đệ. Nhắc đến cộng đoàn môn đệ là phải nhắc đến Vị môn sư và các môn sinh. Vị môn sư là Chúa Giê-su Ki-tô. Còn các môn sinh là tất cả các Ki-tô hữu, từ Đức Giáo hoàng, các Đức Hồng Y, Giám Mục cho đến các linh mục, tu sĩ nam nữ và mọi người giáo dân. Tất cả đều là môn sinh của Thầy và đều được Thầy huấn luyện đào tạo trong lò đào tạo môn đệ! Chúng ta có thành môn đệ hay không là tùy việc chúng ta có thuộc bài học của Thầy hay không!

B. TÌM VỀ SỨ VỤ CÔNG KHAI CỦA CHÚA GIÊ-SU

1. Theo các học giả Thánh Kinh, xem ra kế hoạch ban đầu của Chúa Giê-su là làm cho toàn bộ Ít-ra-en hoán cải và đón nhận Nước Trời. Thế nhưng kế hoạch đó đã không thành công. Nhiều nhà lãnh đạo tôn giáo đương thời chống đối ra mặt. Quần chúng bình dân lúc đầu có vẻ hoan hô Ngài nhưng thực ra họ hiểu lầm về Ngài rất nhiều, tưởng Ngài là vị cứu tinh về chính trị chẳng hạn. Tin Mừng Mác-cô thường xuyên ghi nhận Chúa Giê-su cấm không cho các môn đệ biết Ngài là Đấng Mê-si-a, vì sợ người ta hiểu lầm.

2. Từ đó Chúa Giê-su mới thực hiện một kế hoạch mới là quy tụ một nhóm nhỏ các môn đệ, trực tiếp huấn luyện họ để họ thực sự hiểu biết sứ điệp của Ngài và truyền giao sứ điệp đó cho những người khác, kể cả sau khi Ngài lìa cõi thế. Nhóm nhỏ này không phải là tất cả những ai tin vào Chúa nhưng là nhóm tuyển chọn giữa một cộng đoàn lớn. Ngay cả trong nhóm nhỏ này cũng có những mức độ khác nhau. Ở vòng ngoài là những người mà sách Tin Mừng ghi nhận: nhóm 72 môn đệ, Giu-se A-ri-ma-thi-a hoặc nhóm phụ nữ. Hạt nhân của nhóm này là nhóm 12, những người được Chúa Giê-su chọn đích danh và giao cho nhiệm vụ quan trọng. Rồi trong nhóm 12 cũng có hạt nhân chính là cặp anh em Phê-rô và An-rê, Gio-an và Gia-cô-bê, những người có mặt trong những biến cố lơn trong cuộc đời Chúa Giê-su như biến hình, cơn hấp hối trong vườn Ghết-sê-ma-ni. Cho nên từ môn đệ” thực ra hàm nhiều mức độ khác nhau.

C. ĐỜI SỐNG CÁC MÔN ĐỆ

1. Cùng với Chúa Giê-su, các môn đệ làm thành một xã hội tương phản (contrast society), biểu trưng cho một Ít-ra-en mới. Cộng đoán các môn đệ này có sứ vụ là nhắc nhở mọi người về giá trị siêu việt của Nước Trời đến nỗi người ta “vui mừng” bán hết mọi sự mình có để mua bằng được kho tàng Nước Trời. Chúnh vì thế, họ có lối sống hết sức đặc biệt. Lối sống này vừa diễn tả xác tín bên trong của họ, đồng thời lôi kéo sự chú ý của nhiều người như ngôi nhà được xây trên núi, như đèn đặt trên giá để soi sáng cho mọi người.

2. Có thể thấy được lối sống đặc biệt này qua một vài ghi nhận trong sách Tin Mừng:

* Họ từ bỏ vợ con, gia đình, của cải để tận hiến cho Nước Trời. Chúa Giê-su không chấp nhận việc một người xin theo Chúa mà còn muốn quay về chôn cất cha hoặc từ gĩa người thân (1). Trong một nền văn hóa mà liên hệ gia đình có tầm quan trọng đặc biệt, đòi hỏi trên càng làm nổi bật tính quyết liệt của mệnh lệnh “theo Thầy.” Chính Chúa Giê-su đã nói đến việc vì Ngài mà gia đình có thể bị chia rẽ (2). Và bản thân Ngài cũng phải trải qua kinh nghiệm khi chính những người thân cho rằng Ngài đã mất trí (3).

* Họ xa tránh mọi thứ tước hiệu mà thế gian chạy theo, họ được mời gọi yêu thương mọi người, kể cả kẻ thù.

* Khi đi rao giảng, họ được lệnh ra đi với hành trang hết sức đơn giản, chỉ toàn phó thác và cậy dựa vào Chúa mà thôi.

* Khi viễn tượng khổ nạn của Chúa Giê-su gần kề, họ càng thấu hiểu rằng đời sống môn đệ còn là chia sẻ những đau khổ với Thầy.

C. GIÁO HỘI CỘNG ĐOÀN CÁC MÔN ĐỆ.

1. Vào thời Chúa Giê-su còn tại thế, đời sống người môn đệ cụ thể là như thế. Sau khi Chúa Giê-su về trời, ý nghĩa “môn đệ” được mở rộng hơn đến nỗi đồng nghĩa với từ “Ki-tô hữu” hay “tín hữu.” Trong bối cảnh những thế kỷ đầu tiên, là Ki-tô hữu đòi hỏi phải có những nhân đức anh hùng không khác gì sống tư cách môn đệ khi Chúa Giê-su còn tại thế. Các Ki-tô hữu cũng làm thành một xã hội tương phản với môi trường ngoại giáo lúc ấy trong đế quốc Rô-ma: họ không chấp nhận chiến tranh, không đến giải trí ở các sân vận động và nhà tắm. Đồng thời thực hành đức yêu thương, chăm sóc kẻ mồ côi góa bụa… đến nỗu khi quan sát họ, dân Rô-ma phải thốt lên: Kìa xem họ yêu thương nhau thế nào! Cũng vì ý thức về đòi hỏi của đời môn đệ, các Ki-tô hữu đầu tiên chấp nhận tù tội, lưu đầy và cả cái chết. Thánh Ignatio Antiochia đã mô tả các vị tử đạo là những môn đệ đích thực của Chúa Giê-su.

2. Ý tưởng về đời sống môn đệ cách tuyệt đối vẫn tiếp tục trong suốt lịch sử Giáo hội. Điển hình nhất là đời tu, bắt đầu là cuộc sống ẩn tu, sau này là cộng đoàn dòng tu. Với những lời khấn sống theo lời khuyên Phúc Âm, các cộng đoàn này làm thành một xã hội tương phản với lối sống của thời đại. Có thể rất âm thầm, không ồn ào, nhưng hàm trong đó một sứ điệp cho thời đại.

D. KẾT LUẬN

Vấn đề đặt ra là liệu những đòi hỏi cho các môn đệ thời Chúa Giê-su có phải là cho ta hôm nay không vì bối cảnh thời đại đó khác xa bây giờ? Phải chăng những đòi hỏi này chỉ dành cho một nhóm nhỏ chứ không bó buộc mọi Ki-tô hữu? Theo Daniel J. Harrington, dù bối cảnh thời đại và văn hóa đã thay đổi thì một số giá trị căn bản sâu đây vẫn còn nguyên vẹn:

* hoàn tòan hiến thân cho Nước Trời,

* khao khát chia sẻ sứ mạng của Chúa Giê-su,

* lối sống đơn sơ để có thể chu toàn sứ mạng,

* chấp nhận đặt những nhu cầu vật chất và những quan hệ nhân loại xuống hàng thứ yếu,

* chấp nhận bị chống đối và đau khổ vì Tin Mừng.

E. CAU HỎI THẢO LUẬN

1. Giáo xứ của các anh chị đang được xây dựng theo mô hình nào nhiều nhất?

2. Các anh chị mong ước xây dựng giáo xứ mình theo mô hình nào nhất?

III. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC

(1) Gợi ý của người hướng dẫn

Anh chị em chúng ta đã được học hỏi, suy tư và trao đổi về 5 mô hình của Giáo hội: Giáo hội như/là cơ chế (đt I), Giáo hội như/là hiệp thông (đt II), Giáo hội như/là bí tích (đt III), Giáo hội như/là tôi tớ (đt IV) và Giáo hội như/là cộng đoàn môn đệ (đt V).

Chắc chắn những giờ sinh hoạt chung trong hội trường này là chưa đủ; những gì được trình bày và trao đổi trong phòng học này cần được suy nghĩ và trao đổi thêm giữa các anh các chị và nhất là cần được đem ra thực hành.

Trước khi kết thúc Khóa Tĩnh Huấn quý báu này, chúng ta hãy cất tiếng cảm tạ, ngợi khen, chúc tụng Thiên Chúa về những hồng ân mà Người đã ban cho mỗi người, mỗi cộng đoàn trong/qua những ngày vừa qua. Và chúng ta hãy cam kết với Chúa là chúng ta sẽ cố gắng thực hiện những gì Chúa soi sáng và hướng dẫn qua những buổi học hỏi này.

(2) Cộng đoàn kết thúc Khóa Tĩnh Huấn với bài hát KHÚC HÁT TẠ ƠN

ĐK: Xin dâng kính câu ca tạ ơn. Ca khen Chúa mến yêu nhân trần. Ngàn đời kính chúc Vua muôn loài. Danh Chúa luôn rạng ngời.

PK 1: Vì tình Cha ôi quý trọng thay. Muôn ơn lành chan chứa trời mây. Từng cao xanh lừng tiếng ngàn dân. Hát khúc ca tạ ơn.

PK 2: Bầu trời long lanh ánh ngàn sao. Mây lưng trời sương tuyết ngàn cao. Rền vang lên nhạc khúc hoà ca. Kính đáp ân tình Cha.

(3) Phép lành của linh mục chính xứ hay quản nhiệm

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
30/9 bis Trường Chinh, Phường 15, Quận Tân Bình
Giáo xứ Nhân Hòa, Hạt Tân Sơn Nhì, Sàigòn.

Ghi chú

(1) Lc 9,59-62

(2) Lc 12,51-53.

(3) Lc 14,26.

Lời cảm tạ

Con xin hết lòng cảm tạ cha Phê-rô Nguyễn Văn Khảm, Giám Đốc Trung Tâm Mục Vụ Tổng Giáo Phận Sàigòn, đã cho phép con được sử dụng tài liệu NHỮNG MÔ HÌNH GIÁO HỘI của ngài để con soạn thành tập Tài Liệu Tĩnh Huấn này hầu giúp ích cho nhiều giáo dân nòng cốt và hội đoàn tông đồ của các giáo xứ, giáo hạt và giáo phận Việt Nam.

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội

Mời đọc tiếp

1 2 3 4 4 6

Xem các bài viết khác trong Nguyễn Văn Nội, Khoá 6 GHHV Đà Lạt Việt Nam.

KHÓA TĨNH HUẤN HÈ 2008 CỦA GIÁO DÂN NÒNG CỐT CÁC GIÁO XỨ/CỘNG ĐỒNG

VỚI CHỦ ĐỀ “GIÁO HỘI: HIỂU VÀ THỂ HIỆN CÁCH CỤ THỂ VÀ SỐNG ĐỘNG!”