TRUYỀN GIÁO TẠI VIỆT NAM
BÀI 18: HOẠT ĐỘNG CHO SỰ THĂNG TIẾN CON NGƯỜI ĐỂ TRUYỀN GIÁO
VÀO ĐỀ
Trước khi đi vào nội dung bài 18, xin chia sẻ với quí độc giả bản tin của Vietcatholic News ngày 2 tháng 11 năm 2006 về "Hội Nghị Quốc tế Chống Nghèo Đói" vừa diễn ra tại San Francisco (Hoa Kỳ):
San Francisco – Gần 1000 người đă tham dự Hội Nghị Quốc Tế chống Nghèo Đói tại San Francisco trong 2 ngày 27-28/10/2006. Hôị nghị qui tụ các lănh tụ các tôn giáo, kinh tế gia, và các chuyên viên về phát triển, các nhà khoa bảng, thương gia và lao động, đến từ khắp nơi trên thế giới.
Tổng Giám Mục George H. Niederauer của San Francisco phát biểu rằng: “Chúng ta có trách nhiệm nêu lên bi kịch luân lư về sự nghèo đói trên toàn cầu. Chúng ta ngồi lại với nhau để đưa ra những điều quan tâm, động lực nguồn tài trợ và suy nghĩ làm thế nào đức tin của chúng ta sẽ biến thành hành động và xây dựng một thế giới mới công bằng hơn”.
Tổng Giáo Phận San Francisco đồng bảo trợ Hội Nghị này cùng với Văn Pḥng Họi Đồng Giám Mục Hoa Kỳ.
Mở đầu Hội Nghị, các diễn giả từ India, Kenya và Brazil đă tŕnh bày cho thấy t́nh trạng nghèo đói tại Á châu, Phi châu và Nam Mỹ, những nơi mà phần lớn dân chúng sống trong cảnh nghèo đói nhất.
Qua màn truyền h́nh chuyển vận từ xa, giáo sư đại học Columbia là Jeffrey Sachs nói rằng “sự quyết tâm dấn thân từ các cuốc gia cho Mục Tiêu Phát Triển Thiên Niên Kỷ (Millennium Development Goals) không phải là vấn đề các nước giầu giúp nước nghèo nhưng là mối liên hệ của con người với con người trong sự liên đới”.
|
T́nh trạng của hơn phân nửa
dân số thế giới sống trong nghèo đói và
hơn 1,1 người phải sống chật vật
túng thiếu từng ngày khiến cho những người
có lương tâm phải đau ḷng và xấu hổ,
cho những người Kitô hữu chúng ta cảm thấy
ḿnh “có tội”.  |
Trong một thế giới mà hiện này phân nửa dân chúng sống trong nghèo đói và hơn 1 tỉ người phải sống chật vật nghèo đói từng ngày th́ ư niệm loại trừ nghèo đói trên thế giới xem ra là một ảo tưởng.”
T́nh trạng của hơn phân nửa dân số thế giới sống trong nghèo đói và hơn 1,1 người phải sống chật vật túng thiếu từng ngày khiến cho những người có lương tâm phải đau ḷng và xấu hổ, cho những người Kitô hữu chúng ta cảm thấy ḿnh “có tội”. Giáo huấn của Chúa Giêsu và của Giáo Hội Công Giáo về "thăng tiến con người" (1) trở nên cấp bách đ̣i mỗi người, mỗi cộng đoàn chúng ta phải khẩn cấp hoạt động cho sự “thăng tiến con người”, v́ đó là Đường Lối Truyền Giáo đích thực nhất.
I. GIÁO HUẤN CỦA CHÚA GIÊSU KITÔ TRONG SÁCH PHÚC ÂM.
1.1 Hai giới răn "quan trọng ngang nhau"của Đạo Chúa:
"Điều răn đứng đầu là: Nghe đây, hỡi Ít-ra-en, Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, là Đức Chúa duy nhất. Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết ḷng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi. Điều răn thứ hai là: Ngươi phải yêu người thân cận như chính ḿnh. Chẳng có điều răn nào khác lớn hơn các điều răn đó." Ông kinh sư nói với Đức Giêsu: "Thưa Thầy, hay lắm, Thầy nói rất đúng. Thiên Chúa là Đấng duy nhất, ngoài Người ra không có Đấng nào khác. Yêu mến Thiên Chúa hết ḷng, hết trí khôn, hết sức lực, và yêu người thân cận như chính ḿnh, là điều quư hơn mọi lễ toàn thiêu và hy lễ" (2).
1.2 Khuôn vàng thước ngọc của môn đệ Chúa Giêsu Kitô:
"Vậy tất cả những ǵ anh em muốn người ta làm cho ḿnh, th́ chính anh em cũng hăy làm cho người ta, v́ Luật Mô-sê và lời các ngôn sứ là thế đó" (3).
1.3 Giới răn riêng của Thày Giêsu:
"Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hăy yêu thương nhau; anh em hăy yêu thương nhau như Thầy đă yêu thương anh em. Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có ḷng yêu thương nhau" (4).
1.3 Lư do thâm sâu :
Làm hay không làm cho người nghèo điều ǵ là làm hay không làm cho chính Chúa điều ấy:
"Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đă làm cho chính Ta vậy. Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi không làm như thế cho một trong những người bé nhỏ nhất đây, là các ngươi đă không làm cho chính Ta vậy"
* Làm như thế là: "V́ xưa Ta đói, các ngươi
đă cho ăn; Ta khát, các ngươi đă cho uống;
Ta là khách lạ, các ngươi đă tiếp rước;
Ta trần truồng, các ngươi đă cho mặc; Ta
đau yếu, các ngươi đă thăm viếng; Ta ngồi
tù, các ngươi đến hỏi han.
* Không làm như thế là: "V́ xưa Ta đói, các ngươi
đă không cho ăn; Ta khát, các ngươi đă không
cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi đă không
tiếp rước; Ta trần truồng, các ngươi
không đă cho mặc; Ta đau yếu, các ngươi
đă không thăm viếng; Ta ngồi tù, các ngươi
không đến hỏi han." (5).
II. GIÁO HUẤN CỦA GIÁO HỘI VỀ THĂNG TIẾN CON NGƯỜI
2.1 Của Công Đồng Vatican II (nêu nguyên tắc thần học và mục vụ):
"Vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của con người ngày nay, nhất là của người nghèo và những ai đau khổ cũng là vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của các môn đệ Chúa Kitô. Quả vậy không có ǵ thực sự của con người mà lại không gieo âm hưởng trong ḷng họ" (6).
2.2 Của Thượng Hội Đồng Giám Mục Á Châu và Tông Huấn Giáo Hội tại Châu Á:
Năm 1998 trong khuôn khổ chuẩn bị Mừng Năm Thánh 2000, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đă triệu tập Thượng Hội Đồng Giám Mục thế giới về Châu Á. Tài liệu đúc kết của Thượng Hội Đồng Giám Mục này được Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II biên soạn thành Tông Huấn Giáo Hội tại Châu Á. Tông huấn này đă công bố năm 1999 tại Ấn Độ. Tông Huấn đă dành trọn chương VI cho vần đề "thăng tiến con người". Để giúp quí độc giả hiểu nội dung chương VI nói trên, tôi xin chia sẻ những câu hỏi đáp trong một tài liệu gọi là "Học Hỏi Tông Huấn Giáo Hội tại Châu Á" do một nhóm linh mục và giáo dân đă soạn cho Hội Đồng Giám Mục Việt Nam năm 2000-2001.
* Hỏi: Tại sao Giáo Hội quan
tâm đến con người và các vấn đề của
con người?
- Thưa: Giáo Hội quan tâm đến con người và
các vấn đề của con người v́ sứ mạng
của Giáo Hội là loan báo Tin Mừng cho cộng đồng
nhân loại mà Giáo Hội là thành phần và có mối
liên đời sâu sắc như Công đồng Vatican
đă xác định trong Lời Mở Đầu Hiến
Chế Mục Vụ về Giáo Hội trong thế giới
ngày nay "Vui Mừng và Hy Vọng" (7).
* Hỏi: Giáo Hội thể hiện
sự quan tâm đối với con người và các vấn
đề của con người bằng cách nào?
- Thưa: Giáo Hội thể hiện sự quan tâm ấy
bằng cách đưa ra những giáo huấn về xă hội.
Đó là những nguyên tắc có tính hướng dẫn
mọi hoạt động của Kitô hữu cũng
như của những người thành tâm thiện chí,
khi họ muốn phục vụ sự phát triển đích
thực của con người, nhất là của người
nghèo và những người bị thiệt tḥi trong xă hội.
* H: Thế nào là sự phát triển
đích thực và toàn diện của con người theo
học thuyết xă hội của Giáo Hội?
- Thưa: Tông Huấn Giáo Hội tại Châu Á khẳng
định: "Con người, chứ không phải của
cải hay kỹ thuật là tác nhân chủ yếu và là
mục tiêu của sự phát triển. Thế nên sự
phát triển mà Giáo Hội cổ vơ vượt xa những
vấn đề kinh tế và kỹ thuật. Sự phát
triển ấy bắt đầu và kết thúc với sự
toàn vẹn của con người, đă được
tạo dựng theo h́nh ảnh Thiên Chúa và đă
được Thiên Chúa ban cho một phẩm giá cũng
như các quyền con người bất khả nhượng"
(8).
* H: Về vấn đề phát triển
con người tại Châu Á, Đức Giáo Hoàng Gioan
Phaolô II và các Nghị Phụ Thượng Hội Đồng
nói ǵ?
- Thưa: Về vấn đề phát triển con người
tại Châu Á, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II và các Nghị
Phụ Thượng Hội Đồng "ư thức rất
rơ tại nhiều nơi trên thế giới quyền con
người vẫn liên tục bị xâm phạm, nhất
là tại Châu Á, nơi có biết bao nhiêu triệu người
đang phải chịu sự kỳ thị, bóc lột,
nghèo đói và bị gạt ra bên lề xă hội".
Cách cụ thể các ngài nêu những ưu tiên cho hoạt
động thăng tiến con người, như bảo
vệ sự sống, chăm sóc sức khỏe, đề
cao giáo dục, xây dựng ḥa b́nh, ngăn chặn những
tiêu cực của toàn cầu hóa,giảm hoặc xóa nợ
cho các nước nghèo, bảo vệ môi trường. Các
ngài c̣n nói lên nhu cầu đặt ra cho toàn thể Dân
Chúa tại Châu Á là phải nhận thức rơ về sự
thách đố không thể né tránh hay từ khước
được, khi phải bênh vực các quyền con người
và cổ vơ cho công lư và ḥa b́nh. (9).
* H: Theo Tông Huấn Giáo Hội tại
Châu Á, th́ người nghèo là ai? và Giáo Hội phải
làm ǵ cho họ?
|
Sự công bằng cần phải
đi đôi với ḷng tôn trọng sự thật,
v́ tôn trọng sự thật là điều kiện
để xây dựng một cộng đoàn yêu thương. |
2.3 Của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam trong Thư Mục Vụ ngày 8.9.2006:
Thư Mục Vụ 2006 của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, với chủ đề "Sống Đạo Hôm Nay", kêu gọi mọi người Công giáo Việt Nam thực hiện hai điều là dấn thân phục vụ và góp phần xây dựng một xă hội công bằng:
(1) Dấn thân phục vụ sự sống và phẩm gía con người:
“Đời sống bác ái có thể thực hành bằng nhiều cách, nhưng Thư Mục Vụ năm nay nhấn mạnh đặc biệt đến việc dấn thân phục vụ. V́ thế, chúng tôi mời gọi anh chị em hăy phát huy tinh thần liên đới và yêu thương phục vụ Tin Mừng Chúa Giêsu, phục vụ sự sống và phẩm giá con người, đặc biệt những người nghèo khổ: nghèo kiến thức, nghèo vật chất, nghèo t́nh thương, nghèo niềm hy vọng, nghèo hạnh phúc" (11).
(2) Góp phần xây dựng một xă hội công bằng:
"Ḷng mến Chúa yêu người thoi thúc chúng ta góp phần xây dựng một xă hội trong đó con người có điều kiện để sống xứng với phẩm giá của ḿnh. Bởi v́ con người là h́nh ảnh của Thiên Chúa, nên mọi người có quyền được tôn trọng và phát huy những khả năng Chúa ban để phục vụ xă hội một cách hiệu quả nhất. Đồng thời, bởi v́ con người là anh em của nhau, được tác tạo do quyền năng của Thiên Chúa và là đối tượng của ơn cứu chuộc trong Chúa Giêsu Kitô, nên mỗi người cần được đối xử với ḷng kính trọng và yêu thương chân thành như là mục đích của sự phát triển toàn diện, để họ không bao giờ bị biến thành phương tiện cho sự phát triển kinh tế, cho sự thăng tiến xă hội của bất kỳ tổ chức hay thế lực nào.
Để xây dựng một xă hội công bằng, ngoài việc giáo dục để biết tôn trọng những quyền căn bản của con người, cũng cần có một đường lối thích hợp bảo đảm thực hiện được quyền này. Công việc này đ̣i hỏi sự đóng góp từ nhiều phía. Là Kitô hữu, được mời gọi để trở thành ánh sáng cho thế gian, muối cho đời, men trong bột, chúng ta hăy tập trung xây dựng một cộng đoàn trong đó mọi thành phần đều được yêu thương và được đối xử công bằng.
Sự công bằng cần phải đi đôi với ḷng tôn trọng sự thật, v́ tôn trọng sự thật là điều kiện để xây dựng một cộng đoàn yêu thương. Chúng tôi tin chắc rằng gương sáng phát xuất từ cộng đoàn của những người con cái Chúa sẽ có ảnh hưởng tích cực trong xă hội chúng ta." (12).
THAY LỜI KẾT
Giáo Huấn về trách nhiệm và sứ mạng "thăng tiến con người" của Chúa Giêsu Kitô và của Giáo Hội hết sức phong phú và đầy đủ. Vần đề vẫn là làm sao người Công Giáo Việt Nam đem những Giáo Huấn ấy vào thực tế. Đó là vấn đề cốt lơi của Đạo Chúa và là sự tồn vong của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam. Với tư cách là chi thể, mỗi người chúng ta có phần trách nhiệm của ḿnh. Co một loạt các câu hỏi tôi xin đặt ra cho bản thân ḿnh và cho mọi thành phần Dân Chúa ở Việt Nam là:
(1) Sự sống và phẩm giá con người ở Việt Nam đă được Giáo Hội, Chính Quyền và Xă hội tôn trọng đủ chưa?
(2) Sự sống và phẩm giá của những người/nhóm người nào ở Việt Nam đang bị chà đạp? bị ai hay cơ chế xă hội nào chà đạp?
(3) Tôi đă và đang làm ǵ để đồng bào tôi bớt đói nghèo, lạc hậu, có công ăn, việc làm, nhà ở, trường học, bệnh viện, có cuộc sống xứng đáng và phẩm giá được tôn trọng?
(4) Tôi và Giáo Hội tôi đă và đang làm ǵ để cả người giáo dân và người lương dân Việt Nam được phát triển về mặt kinh tế, tài chánh, văn hóa, xă hội, chính trị, tôn giáo và tâm linh?
Trả lời cách thẳng thắn, trung thực cho 4 câu hỏi trên là một cuộc xét ḿnh đích thực. Đó là bước đi căn bản để có thể thực thi Lời Chúa và Giáo Huấn của Giáo Hội trong lănh vực thăng tiến con người ngày hôm nay.
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
Kansas City (MO/USA) ngày 03.11.2006
Ghi Chú :
(1) Giáo huấn của Chúa Giêsu và của Giáo Hội về "thăng tiến con người" là một kho tàng vô cùng phong phú. V́ giới hạn của bài viết nên tôi chỉ nêu một ít điều quan trọng và tiêu biểu nhất mà thôi.
(2) Mc 12,29-32.
(3) Mt 6,12; Lc 6,31.
(4) Ga 13, 34-35.
(5) Mt 25,31-46.
(6) Lời mở đầu Hiến Chế Mục Vụ về Giáo Hội trong thế giới ngày nay "Vui Mừng và Hy Vọng" số 1.
(7) như trên.
(8) Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, Tông Huấn Giáo Hội tại Châu Á, số 33.
(9) như trên.
(10) nhu trên số 34.
(11) Thư Mục Vụ 2006 của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, số 6.
(12) như trên, số 7.
Mời đọc tiếp
Xem các bài viết khác trong Bài Viết của Anh Nguyễn văn Nội, khóa 6 GHHV, niên khoá 1963.